Вершы пра маці на беларускай мове

Вершы пра маці

Мама мая на свеце
Ўсю сваю веснавую пару
Жыла не па-юліянскаму,
Не па-грыгарыянскаму-
Па народнаму вечнаму
Сонечнаму календару.
Да зорак у госці хадзіла,
Калі хто пагубляе кароў.
І ўсю вёску без лекаў лячыла
Найлепшая са знахароў.
Знала, калі трэба сеяць.
І квасіць капусту у час.
Як у нястачы лілеяць,
На ногі паставіць нас.
Аднаго толькі не разумела
Ахвярніца зорак і неба:
Як сябе ў нястачы згалелай
Шкадаваць, ратавацца трэба.
Бо, як конік стары, сцяганы,
З балота насіла вязкі.
І разам са мной старанна
У плуг упрагаліся цяжкі.
За пяцярых мужчынаў
Цягалі на ферме цэбры-
Такім уцякала чынам
Маладосць у асьці і зрэб'і.
Спачываеш пад цёплай хвояй…
А ў мяне ўрос твой цяжкі крыж.
Чаму ж з горкай, скупой слязою
У вачах ты маіх стаіш?
Ніна Аксёнчык

***
Матуля
Падзякаваць трэба той матчынай песні,
Што ў калысцы ты слухаў не раз,
І з вуснаў яе, трапяткіх і гарачых
Заўсёды злятаў мілагучны той сказ.

І маці спявала ласкава і шчыра,
Каб буры было табе не чуваць,
У поцемках штосьці хуценька шыла,
Святло не запальвала, каб не спыняць

Салодкія сны дзіцяці малога,
Яскравыя, светлыя, ясныя сны.
І з песень матуліных родная мова
Цяплом адбівалася ў дзіцячай душы.

Падзякаваць трэба той матчынай песні,
З якой пачынаецца наша жыццё,
Жыццё роднай мовы ў маленечкім сэрцы,
Што стала вялікім, як свет, пачуццём.
Алена Лянок

***
Маці
Высока на ўзгорку,
Між сосен і хвой,
Хаціна малая
Стаіць над ракой.

Далёка дарога
З той хаты відна,
Жыве ў ёй
Старэнькая маці адна.

Праз вокны на шлях
Паглядае штодзень, —
А можа, хто едзе,
А можа, хто йдзе!

А потым падыдзе
Ціхом да сцяны —
На картках там
Дочкі яе і сыны.

Каторая — з дзіцем,
Каторы — з сям'ёй,
Каторая — ў школе,
Каторы — герой!

I маці ўздыхае,
Бо помніць яна,
Калі з іх каторы
Хадзіць пачынаў.

Яшчэ прыгадала,
I пала сляза,
Якое хто першае
Слова сказаў.

Былі яны разам
У тыя гады,
Цяпер разышліся,
Каторы куды!

Якому ж раней
Напісаці сынку?
У Кіеў,
У Фрунзе,
У Мінск
Ці Баку?

I выхад у сэрцы
Старая знайшла —
Пісала б адразу,
Каб толькі магла.

Прыйдзе лістаносец
I пісьмы падасць,
Не знае, якое
Раней прачытаць?

Ці з Омска
Ад Галі,
Ці з Фрунзе Фамы,
Ці з Бранска
Ад Валі,
Ці з Мінска Кузьмы?

I выхад у сэрцы
Старая знайшла —
Чытала б адразу,
Каб толькі магла!

Ды ўсіх прыгадаўшы
Дачок і сыноў,
Прыпомніць нямала
Яна гарадоў.

Успомняцца стэпы,
I пушчы, і бор,
I горы,
I моры,
I зорны прастор.

I ўсе гэты месціны
З ёю жывуць…
Бывае,
Што разам
Пасылкі прыйдуць.

Адкрыўшы, старая
Хвалюецца шмат:
Хто выслаў хусціну,
А хто вінаград.

I стане на сэрцы
Тады весялей
За добрыя весці
Ад родных дзяцей.

Да вокнаў падыдзе
Ўсё з думкай адной —
Часцей бы іх бачыць
У хаце сваёй!
Пятрусь Броўка

***
I сёння ў памяці не згасла...
I сёння ў памяці не згасла,
Забыцца не магу аб тым,
Як сын спытаў: — Не любіш масла?
— Не, не люблю, — сказала ты.

Не ведала дзіця малое,
Цябе спытаўшыся ва ўпор,
Што аддала на масла тое
Ты улюбёны свой убор.
Пятрусь Броўка

***
Пачатак
Над намі тостаў не гукалі.
Калі жыццё мы пачалі,
Адны матулі даглядалі
I гэтак шчыра, як маглі.

Не пакідалі нас ніколі,
На працу неслі на руках —
Пад гоман жыта ў жніўным полі
Лажылі спаць у таганах.

А змрок садзіўся вечаровы —
Ім не прыходзіў ціхі час:
У той калысцы у ліповай
Яны ўсю ноч гуталі нас.

Над прыпекам пялёнкі грэлі,
Памыўшы з попелам вадой,
Калі ў маленькіх шыі прэлі,
Дык прысыпалі парахнёй.

Каб маці нашыя ў хаціне
Не зналі ў працы перашкод, —
Нам суслам з хлеба й сахарыны
Надоўга затыкалі рот.

А выпадала — пакідалі, —
Ці мала ў вёсцы розных спраў, —
Нас паясамі спавівалі,
Каб кожны ціхенька ляжаў.

Ды паясы нас не стрымалі,
I нам прыходзіў час устаць —
Мы на іржышчы пачыналі
Нагамі босымі дыбаць.

Мы свет страчалі з хваляваннем,
Усё здзіўляла нас кругом:
I тое першае спатканне
З сабакам, пеўнем і катом,

I чырвань яркая зарніцы,
I чорнай ночы цішыня,
I бору шум, і звон крыніцы,
I першы роскат перуна.

А дні праходзілі за днямі,
Мацней стаялі на нагах —
I мы, памыўшыся дажджамі.
I мы, абцёршыся вятрамі,
Выходзілі ў далёкі шлях.
Пятрусь Броўка

***
Рукі маці
Іх цалавала зямля
Сваімі пясчанымі вуснамі
I каласамі;
Неба сьпякотай, вятрамі, дажджамі
Іх цалавала.

Пража нямала
Зь іх выпіла ў ночы бяссонныя
Сьвежасьці раньняй.
Колькі яны запалілі сьвітаньняў,
Зораў над намі.

Колькі сягоньня на іх
Віднеецца чорных, глыбокіх
Шрамоў і маршчынаў,
Гэта сьляды, што навекі пакінуў
Шлях наш суровы.

Толькі заўсёды,
Як мы зьберымося дамоў
I на стол пакладзе рукі маці,
Быццам ад сонца, ад іх пасьвятлее ў хаце
I ў сэрцы.
Максім Танк

***
Закалыхваючы...
Закалыхваючы,
Пэўна, стомленая,
Памылілася маці:
Не на верацяно,
А на сэрца маё
Сваю песню
Навіла.
Я і сёння асцярожна,
З хваляваннем
Разматваю
Клубок песень,
Каб хаця не парваць
Яе нітку.
Максім Танк

***
Я слаўлю маму
Я слаўлю мамы светлае імя –
Пяшчотнае, нібыта яблынь квецень.
Матулінага сэрца цеплыня
Нас сагравае лепш за ўсё на свеце.

Я слаўлю мамы светлую душу,
Якая разумее нас з паўслова.
Я толькі маму памагчы прашу,
Калі жыццё паставіцца сурова.

Я слаўлю позірк маміных вачэй,
Якія бачаць, што нам невядома.
Даруйце боль праплаканых начэй,
Калі нас доўга не бывае дома.

Я слаўлю маму, бо яна – як Бог –
Усім прабачыць і усё даруе,
Яна для нас сабою ахвяруе,
Як аніхто пакуль яшчэ не змог.
Мікола Ляшчун

***
Просьба да маці
Забяры мяне, любая мама,
У той час, у той дзень, у той міг,
Калі ўсмешка з вачэй не спадала
З маладых і вясёлых тваіх.

Я ў маленстве ізноў апынуся
І сасню зноў дзіцячыя сны,
Да жбанка з малаком прытулюся…
Мо і спраўдзяцца зрэшты яны?

Завядзі мяне, любая мама,
На той луг, дзе нас вабіў вятрак,
Ты даруй мне, што дома быў мала,
Гасцяваў на залётных вятрах.

Я ў думках дамоў прылятаю
І ў мроях хаджу басанож
Па тых сцежках палескага краю,
Дзе мілуюцца Прыпяць і Сож.
Мікола Ляшчун

***
Матулечцы прысвячаецца
Немагчыма. Зусім немагчыма
Без пяшчоты кранацца вачыма.
Немагчыма зацята маўчаць
Пра тваю памяркоўную стаць.
Немагчыма далоні кранаці
І без ласкі шаптаць слова “маці”.
Немагчыма весь боль пратрываць,
Калі ты слез ня можаш стрымаць,
Калі ляжа маршчынка між броваў,
Калі вусны смыкаеш сурова,
Калі нібы жахліва смяешься,
Калі ад хвалявання здаешся
Раззлаванай ды вартай крычаць,
Адштухоўваць, а не раз’ясняць…
Немагчыма з табой размаўляць
Каб як-небудзь ды не ўсхваляваць.
І самой перажыць немагчыма
Гэтае хваляванне цярпліва.
Немагчыма цябе не любіць,
Як з нябесаў ды сонейка кпіць,
Як у цемры расліне квісці,
Як з крыламі ў брудзе паўзці.
Немагчыма тваю прыгажосць,
Глыбіню і святла маладосць
Не заўважыць й не палюбіць,
Не жадаць ад усіх бараніць…
А яшчэ немагчыма цябе, маці,
Родная, блытаць з Радзімай.
Бо яна – гэта ты.
Назаўжды.
У Радзімы фарфоравы твар.
Вочы: нібы рамонкаў адвар.
Бровы з легкім надломам гуллівым
Вусны с формаю надта чуллівай
І усьмешка з прыемнаю стомай.
Медзяны, ажно руда-чырвоны
Волас. Шчырае матчына сэрца.
У кожным рухе – пяшчотай сагрэцца.
Смех дзівосны, твой, чалавечы.
І сяброўская вернасць, дарэчы.
Вы – адное, матуля, таму
Не аддам вас нікому… Узніму
Сваё сэрца, як сонца, у нябесы,
І шыпшыну прыткну да валосся;
Буду рукі твае цалаваць –
Немагчыма мне вас пакідаць!..
Кацярына Глухоўская

***
Любіце маму
Любіце сваю маму,
Цаніце сваю маму,
Бо заўтра матулі не стане …
Даруйце сваёй маме,
Званіце сваёй маме,
Бо заўтра матулі не стане…

Часцей прыязджайце да дому,
Кажыце прыемныя словы,
Даруйце ёй сэрца праменні –
І зробіцца маме прыемна!
Бо мама заўжды вас чакае,
Хвалюецца, успамінае,
Жадае вам лепшае долі,
Кахання і веры, спакою.
Вы слухайце мамы наказы,
Яна вам не зробіць абразы.
Яна вас адно прыгалубіць,
І зноў пацалункам пабудзіць.
Яна – гэта ваша крыніца,
Навучыць як трэба маліцца,
Калі вас бяда напаткае –
І мамы раптоўна не стане…

Любіце сваю маму,
Шануйце сваю маму,
Бо заўтра матулі не стане…
Кажыце сваёй маме,
Як любіце маму,
Бо заўтра матуля Анёлам стане…
Антон Янкоўскі

Стихотворения для детей на Ежке